Kokosjnik

Het mooie van Peters keizerin is dat mijn kennis van zowel het Litouws als het Russisch en het Pools goed van pas komt. Tel daarbij op mijn voorliefde voor historische romans en je hebt de redenen waarom ik dit boek zo graag wilde vertalen. En gelukkig ook werd benaderd door uitgeverij Prometheus, die me de opdracht gunde.

Het verhaal speelt zich af in Rusland aan het begin van de 18e eeuw. Maar de hoofdpersoon, Catharina, de eerste keizerin van Rusland, reist ook door de gebieden die tegenwoordig Wit-Rusland, Litouwen en Polen worden genoemd. Het Pools is daar lange tijd de voertaal van de adel geweest.

De auteur, Kristina Sabaliauskaitė, is een kunsthistorica met grote aandacht voor details. Zo beschrijft ze niet alleen de lotgevallen van Catharina, een eenvoudig meisje van Litouwse afkomst, maar ook hoe de mensen in die periode leefden, welke kleding ze droegen, wat hun zeden en gewoontes waren. Daarnaast krijg je een goede indruk van het karakter en het gedrag van Peter de Grote, de man die het leven van Catharina domineerde.

2021-06-06 kokosjnik.jpg

Voor veel van die details is het internet een fantastische bron van informatie. Of het nu gaat om historische personen en gebeurtenissen of om gebruiksvoorwerpen. Vooral de plaatjes van de verschillende objecten zijn erg nuttig. Zo heb ik geleerd dat een kokosjnik een waaiervormig hoofddeksel is dat aan de achterzijde met een grote strik wordt vastgemaakt. Het hoge voorstuk werd vaak versierd met parels en edelstenen. Het woord kokosjnik is afgeleid van het oud-Russische kokosj, wat haan of kip betekent. De hoofdtooi werd vanaf de 10de eeuw gedragen als onderdeel van de Russische klederdracht.

Kortom: als je het boek uit hebt, heb je een veelzijdig beeld van de periode 1700–1727 in Rusland gekregen. En als extraatje ken je een aantal Russische woorden. Zoals kokosjnik.